Door de toenemende samenwerking verandert ook de wijze van het verkrijgen van opdrachten. Ook de rol van de opdrachtgever en de uitvoerende partijen in het bouwproces verandert en verantwoordelijkheden verschuiven. Op verschillende niveaus van de bouwkolom wordt gezocht naar manieren om sneller in te spelen op de (steeds) veranderende markt.  Rolverdelingen van nu. Zijn de(ze) rollen in het bouwproces veranderd? Degene die zich niet verplaatsen, die niet inzetten op nieuwe samenwerkingsvormen, die niet zoeken naar multidisciplinaire samenwerking, hebben die nog bestaansrecht? Wat zijn de kansen en risico’s voor de komende jaren, oftewel waar moeten we op insteken?

Anno 2006 naar heden

Opvallend is een onderzoek dat Bouwkennis in april 2006 heeft gepubliceerd. Zij stelden de vraag aan de markt: ‘Verwacht men een rolverandering binnen het bouwproces in de toekomst?’. Hieruit bleek dat de aannemers en ontwikkelaars de verandering aan zagen komen. En wat blijkt: de rollen zijn (anno nu, 2014) inderdaad aan het veranderen. Het toevoegen van waarde is op dit moment van groot belang.

Het is echter niet correct dat het accent verschuift van de laagste prijs naar de hoogste kwaliteit. De macht van de vrager is van toepassing, de aannemer wordt momenteel ‘uitgekleed’, aangezien de prijs nog steeds een belangrijk item is. Het gaat echter niet alleen om de laagste prijs, maar om de toegevoegde waardes. Maar wat zijn de toegevoegde waardes dan? Mijns inziens zijn kennis, kwaliteit, locatie en terugverdientijd de belangrijkste toegevoegde waardes, maar er komt meer bij kijken.

Rolverandering

De rolverandering is onder andere ingegeven door de forse vraaguitval, de beperkte financieringsmogelijkheden, het structureel veranderen van bouwopgaven gezien de beperkte opgaven en de toenemende concurrentie. Het positieve hierbij is dat er geluisterd wordt naar de markt, de consument bepaalt tegenwoordig. De verlangens van de consument worden meegenomen.

De rolveranderingen zijn per branche/functie verschillend, hieronder enkele branches aangestipt:

• De architect zal de grootste verandering moeten zien in de weg naar de waarde creatie. Het primaire doel is hetzelfde, maar de weg ernaar toe veranderd. Er zullen naar mijn gevoel 3 typen bureaus ontstaan, als die er al niet zijn: hele kleine bureaus tot DO niveau, iets grotere bureaus die samenwerken met tekenbureaus en de veel grote bureaus met een technisch apparaat of een specialisatie.
• De aannemer zal steeds meer de toegevoegde waarde moeten laten zien aangezien het een aanbestedingsmarkt is. Er zijn prijsduikers, maar door samenwerken, innoveren en het toevoegen van waarde zullen de aannemers overleven. De ontwikkelende aannemers zullen hierin het voortouw nemen.
• De ontwikkelaar is ook in drie te verdelen: commercieel risicodragend, financieel en de ontwikkelende aannemers. In deze tijd zullen de kansen met name ontstaan in deze laatste groep. Samenwerking waardoor een optimaal plan op allerlei gebieden (flexibiliteit, financieel, etc.) en met ieders wensen ontstaat. Dit alles op basis van vertrouwen.

De gemeente remt tot op heden de planvorming. Het is een urenfabriek. In deze branche ontbreekt vaak de flexibiliteit en is men vaak terughoudend. Hier dient de nieuwe rolverdeling nog een plaats te vinden. Hierbij dient de kanttekening geplaatst te worden dat er grote verschillen zijn tussen gemeentes.

Hoe kan de ontwikkelingsbranche zich herpositioneren gezien de te verwachte trends en marktontwikkelingen, rekening houdend met onzekerheden als economische ontwikkeling, consumentenvertrouwen en onzekerheden omtrent woningmarktbeleid?

Verlangens

Bij toegevoegde waarde gaat het naar mijn gevoel om ‘verlangens’. Verlangens zijn een sterke wens of hunkering van een persoon. Dit klinkt poëtisch en lijkt niets met vastgoed of projectontwikkeling te maken, maar mijns inziens is het mijn taak als projectontwikkelaar om ervoor te zorgen dat de vele verlangens leiden tot een optimale invulling.

De tijd dat projectontwikkelaars een dominante rol speelden bij vastgoedprojecten is voorbij. De toekomst is aan co-creatie, met grote invloed voor de potentiële koper en en/of afnemer (zoals een van de genoemde zorgstichtingen in mijn vorige blog van omgekeerde integratie). De rol van de projectontwikkelaar is gericht op samenwerken met oog voor elkaars verlangen, en niet elkaars belangen. Projectontwikkeling is een vak om te ontzorgen en te verbinden. Het is mijn taak als ontwikkelaar om een project tot een goed einde te brengen. Om verwachtingen, gebaseerd op wensen, waar te maken die aan het begin van een lang traject zijn geschept. Daarbij heb ik in mijn functie te maken met velen verlangens van bijvoorbeeld gemeentes, architecten, constructeurs, de aannemer, makelaars, adviseurs, toekomstige klanten en opdrachtgevers. Het is dan ook aan mij als projectontwikkelaar van CRA Vastgoed om ervoor te zorgen dat deze vele verlangens leiden tot een optimale invulling middels toepassing van kennis, prijs, kwaliteit, locatie en terugverdientijd. Op die manier wordt toegevoegde waarden gecreëerd.